Theo Phó chủ toạ UBND xã Mỹ Lung (Yên Lập) Trần Kim Sơn, người dân không đằm thắm với nơi ở mới là do thiếu nước sinh hoạt, nguồn điện không ổn định cho sinh hoạt và sản xuất, hệ thống thoát nước chắp vá. Ngoại giả, năm 2010, UBND tỉnh Phú Thọ duyệt và giao cho ngành nông nghiệp đầu tư xây dựng khu TĐC để di dời 19 hộ dân ra khỏi vùng nhiễm xạ bản Dấu Cỏ (xã Đồng Cửu, Thanh Sơn) với mức đầu tư gần 30 tỷ đồng.
Đối với những nơi có nguy cơ cao xảy ra lũ quét, lũ ống, các địa phương chủ động tuyên truyền, vận động nhân dân khắc phục khó khăn, sớm chuyển đến nơi ở mới để đảm bảo an toàn tính mệnh và tài sản. Hiện nay nếu chuyển đi cũng chẳng có tiền để làm nhà. Bên cạnh đó, diện tích đất quá chật hẹp, không có đất sản xuất, mỗi hộ chỉ có từ 200 đến 300 m2 bởi thế không có đất làm chuồng trại chăn nuôi.
Chị Cao Thị Hoa, đang sinh sống tại khu TĐC này cho biết, sau khi di dời lên nơi ở mới, gia đình tôi rất phấn khởi vì từ nay không phải lo lũ quét rình rập. Đáng chú ý, khu TĐC này xây dựng xong đã lâu nhưng thiếu giấy tờ liên tưởng, nên chi vẫn chưa bàn giao được. Tuy nhiên, để khắc phục triệt để những bất cập, khó khăn tại các khu TĐC rất cần sự quan tâm hơn nữa của các cấp, các ngành từ tỉnh đến cơ sở, tránh tình trạng đất đai bỏ hoang, gây lãng phí tiền của của quốc gia.
Hiện nay, nhiều người phải đi xin nước về dùng hoặc dẫn nước từ trên núi về, lúc có lúc không. Ông Ghi cho biết, sau nhiều năm bươn chải, tích cóp gần hết thế cục mới xây dựng được ngôi nhà khang trang.
Cũng trên địa bàn xã Mỹ Lung, năm 2010, được đầu tư xây dựng khu TĐC 3A để di dân vùng lũ quét. Nhưng vì nơi này diễn ra lũ quét, bởi vậy gia đình bức phải chuyển đến khu TĐC. Anh Lê Văn Chiêu, Trưởng bản Dấu Cỏ cho biết, 100% số hộ trong bản là người nghèo, toàn nhà tạm, để thì dùng được chứ dỡ ra thì hỏng hết, trong khi khu TĐC được xây dựng quá xa (cách nơi ở cũ khoảng 5 km) lại không có nước sinh hoạt, đất sinh sản khiến người dân còn băn khoăn chưa muốn chuyển ra nơi ở mới.
Ngành nông nghiệp tiếp chuyện tham vấn với UBND tỉnh tính hạnh bố trí quỹ đất lớn hơn cho mỗi hộ để bảo đảm nhu cầu phục vụ chăn nuôi, trồng tỉa ở các khu TĐC.
Người dân vui vì từ nay có nơi ở mới an toàn và không phải lo bị nhiễm xạ. Trước thực trạng nêu trên, trong thời kì tới, tỉnh Phú Thọ tương trợ ba triệu đồng/hộ để đào giếng đối với những nơi không có nước sinh hoạt. Cứ đà này, gia đình tôi lại quay về nơi ở cũ cho tiện.
Được đầu tư xây dựng từ năm 2009 với số tiền gần sáu tỷ đồng do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phú Thọ làm chủ đầu tư, khu TĐC này có nhiệm vụ di dân cho 52 hộ vùng lũ quét. Song song, tăng cường công tác khuyến nông, khuyến lâm; huy động mọi nguồn lực của các tổ chức từng lớp và nguồn lực trong dân để hội tụ xây dựng cơ sở hạ tầng, chuyển đổi cơ cấu vật nuôi, cây trồng tạo mọi điều kiện để đồng bào có điều kiện sống tốt hơn nơi ở cũ.
Đối với những nơi gần thượng nguồn, tỉnh sẽ có phương án làm đường ống dẫn nước về phục vụ sinh hoạt cho người dân. Do vậy, mục tiêu đưa bà con ra khỏi vùng ảnh hưởng nhiễm xạ nguy hiểm chưa vẹn tròn giả dụ không được các cấp, các ngành tiếp quan hoài hỗ trợ.
Song, từ khi nhận đất tại nơi ở mới, gia đình vẫn ngần ngừ không chuyển vì cơ ngơi bao năm gây dựng không muốn đập bỏ. Khu TĐC có diện tích 4,58 ha, di dời 32 hộ với tổng mức đầu tư hơn 22 tỷ đồng.
Bài và ảnh: NGỌC LONG. Bí thơ Đảng ủy xã Đông Cửu Hà Ngọc Phiến cho biết, cái khó nhất mà nhiều người dân băn khoăn, lo âu chính là đất sản xuất. Dù rằng nằm sát đường liên xã, nhưng đến nay, số hộ đến sinh sống chỉ đếm trên đầu ngón tay, phần nhiều số hộ dân vẫn không đến nơi ở mới, thậm chí có nhiều hộ dựng nhà nhưng lại trở về nơi ở cũ vì không thể sinh sống được ở nơi định cư mới.
Đấy là chưa kể, chuyển đến khu TĐC còn thiếu thốn trăm bề, đành phải sống chung với lũ vậy. Có mặt tại khu TĐC thuộc khu 7, xã My Lung, huyện Yên Lập mới thấy hết sự vắng vẻ tại đây.
Nhưng đến ở một thời gian lại xuất hiện nhiều nỗi lo khác như đất ở thì hẹp, đất sinh sản, nước sinh hoạt không có. Nhưng khi khu TĐC được xây dựng hoàn tất vào đầu năm nay thì người dân lại không muốn chuyển ra nơi ở mới. Thành ra, họ lại về nơi ở cũ để bám nương, bám ruộng, đấu bằng lòng cuộc sống hiểm nguy và các khu TĐC được đầu tư hàng chục tỷ đồng bị bỏ hoang là điều khó tránh khỏi.
Không riêng gì gia đình chị Hoa, gia đình ông Sa Đình Ghi còn băn khoăn và có nhiều nỗi lo túc trực khác. Năm 2011, công trình được hoàn thành nhưng đến nay mới có bốn bà mụ sống trên khu TĐC này còn 28 hộ chưa lên do thiếu đất sản xuất, nước sinh hoạt.
