Có người mò được cái ti-vi, có người thấy chiếc nồi cơm điện bẹp dí
Cần huy động nguồn lực để giúp dân làm nhà. Mấy người đàn ông lặn ngụp giữa suối mò tìm, khi được tấm gỗ, lúc được cái bàn. Nặng nhọc ngược con suối dữ về trọng tâm xã, tôi cứ băn khoăn mãi với câu hỏi, con đường ven suối cũng là đường các em nhỏ đi học, nay đã thành dòng nước dữ cả rồi thì ngày mai khai trường, người lớn đi còn khó, liệu các em nhỏ có đến lớp được không? Mưa đã ngớt, trời đã bớt mây mù nhưng nỗi đau, nỗi khổ của bản người Dao cùng thầy và trò chắc còn rất lâu mới vơi bớt được.
Tuy nhiên, bản, trường không còn tan tành như hai hôm trước. Trường tiểu học, mầm non, nhà công vụ phụ thân, Trạm Y tế xã, Phòng khám Đa khoa khu vực, công trình nước sạch, thủy lợi, tỉnh lộ 155, đường liên lạc thôn Can Hồ A bị hư hỏng nặng.
Cần 170 tỷ đồng khắc phục thiệt hại Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng đoàn công tác của Chính phủ đã cơ động gấp bằng trực thăng của quân đội từ Hà Nội lên Lào Cai họp và tới thăm, động viên, chỉ đạo khắc phục hậu quả lũ quét. Học sinh đồng bào dân tộc Dao còn nghèo, nhiều em đến lớp chỉ có áo mà không có quần. Lần này, các cô đang tìm trong các thùng quần áo hỗ trợ, lọc ra những bộ dành cho học sinh măng non.
Trong đó, 80 tỷ đồng để tu tạo tỉnh lộ 155, làm lại ngầm đi thôn Suối Thầu, làm cầu qua suối Lạnh; 50 tỷ đồng xây dựng mới khu tái định cư để sắp xếp ổn định 55 hộ dân; 10 tỷ đồng để xây mới Phòng khám Đa khoa khu vực và Trạm Y tế xã Bản Khoang; 18 tỷ đồng để xây dựng Trường Tiểu học, làm mới nhà công vụ cho nghiêm phụ và tu bổ Trường mầm non; 5 tỷ đồng đầu tư hệ thống cấp nước sinh hoạt khu trọng tâm; 7 tỷ đồng xây dựng mới hệ thống thủy lợi… Là Trưởng ban Chỉ đạo Tây Bắc, rất hiểu những khó khăn, thiệt hại do thiên tai, Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc xúc động nói: Những thiệt hại của vùng Tây Bắc gần đây rất lớn, xảy ra nhiều lần.
Trong mưa, khắp các nẻo đường, ngõ xóm, đồi vườn đều có bóng dáng đủ mọi sắc màu trang phục của những lực lượng giúp dân. Chúng tôi bắt gặp nhiều nữ giới váy áo bê bết đất, rất nhiều người không có cả áo xống để mặc, phải mượn tạm, mặc tạm một bộ duy nhất của người thân.
Hai đứa, sách vở lũ cuốn đi hết, lấy gì mà học”. Công nhân môi trường, công nhân cấp nước mê mải lo kéo đường ống để các bản có nước sạch.
Nhắc đến năm học mới, anh bật khóc nức nở: “Tối hôm trước, nó còn tíu tít chuẩn bị xống áo mới để đi khai trường. Cùng đi với Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có các đồng chí: Bùi vinh quang, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Giàng Seo Phử, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Trung tướng Võ Văn Tuấn, Phó tổng tham vấn trưởng QĐND Việt Nam… Xã Bản Khoang ngày 7-9 vẫn ảm đạm trong mưa và mây mù.
Hỏi các cháu ở đâu, tôi được chị dẫn vào nhà người anh cả, nơi 3 cháu đang tạm tá túc. Tôi xin gửi lời thăm hỏi ân cần của các đồng chí Tổng bí thơ, Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, chủ toạ Quốc hội tới đồng bào bị thiệt hại do lũ quét. Tính đến chiều 7-9, các ban, ngành, đoàn thể ở Trung ương cùng đồng bào trong và ngoài tỉnh đã ủng hộ, cứu trợ bà con bị thiệt hại do lũ quét hơn 1,3 tỷ đồng, hơn 2 tấn gạo, hàng trăm thùng mì ăn liền, hàng chục thùng quần áo, chăn màn.
“Khoảng lặng” trước ngày khai giảng muộn Dù nhiều thầy, cô giáo còn bị thương, phải nằm bệnh viện điều trị nhưng các thầy cô giáo 3 trường măng non, tiểu học, THCS ở xã Bản Khoang suốt mấy ngày qua vẫn mê mải dầm mưa, sửa sang, lau rửa trường lớp, chuẩn bị đón các em học sinh tiến hành lễ khai trường “muộn” vào ngày 9-9 tới.
Bí thư Tỉnh ủy, chủ toạ UBND tỉnh Lào Cai Nguyễn Văn Vịnh thưa, trận lũ quét đã làm 11 người chết và mất tích, 17 người bị thương, 10 ngôi nhà bị trôi hoàn toàn, 14 ngôi nhà bị hư dạo 50%; tạo ra vùng hiểm khiến 55 hộ dân phải di dời chỗ ở.
Trên bãi đá khổng lồ vốn là bản cũ ven suối thấp thoáng những bóng người lầm lũi đi lại như muốn lục tìm những gì mà cơn lũ vừa cuốn đi trên thềm nhà cũ.
Bộ đội, dân binh vẫn dầm mưa dưới suối mò tìm thây cháu bé còn lại và khơi thông dòng chảy. Các đội viên công an ăn bữa trưa tạm với lương khô để tiếp chuyện vét bùn ở dài. Xa hơn, cần quy hoạch một khu dân cư mới đảm bảo lâu dài, an toàn cho bà con. Trước rất nhiều thiệt hại, khó khăn do cơn lũ gây ra, Bí thư huyện ủy Sa Pa Hầu A Lềnh kiến nghị Trung ương tương trợ 170 tỷ đồng để khắc phục hạ tầng do cơn lũ tàn phá.
Địa phương cũng tương trợ các nạn nhân bị chết 6 triệu đồng/người, nạn nhân bị thương 5,5 triệu đồng/người.
Trước sân nhà, gần 10 em nhỏ đang chơi nhảy dây, vô tư lự đùa giỡn mà không biết người mẹ đang xót lòng với bao âu lo: “Có đứa thì còn sách vở vì để trên trường. Chỉ riêng con số 170 tỷ đồng cùng hàng loạt việc phải làm mà Bí thư huyện ủy Sa Pa Hầu A Lềnh nêu ra đã là những bài toán khó. Vậy mà chỉ trong chốc lát, cháu không có được mùa khai học lần thứ 7 và vĩnh viễn không bao giờ được khai giảng nữa”
Tới Bản Khoang, Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu ra ngay hiện trường để thị sát và tới thăm, khích lệ đồng bào.
Bên ngoài vách gỗ đơn sơ còn treo tấm bảng với những dòng chữ ngay ngắn: “5-9 khai học, các thầy cô đến từng nhà cổ vũ học sinh tới trường. Các gia đình bị trôi hoàn toàn tài sản được cấp phát 80kg gạo, 7 thùng mì ăn liền, 8 bộ chăn màn và quần áo. Lội qua những bãi đá đồ sộ và con suốt chảy xiết gầm réo, chúng tôi tới nhà anh Chảo Duần Chỉn, vừa bị mất cha mẹ và đứa con gái út (cháu Chảo San Mẩy, học sinh lớp 7).
Những dòng chữ ấy đã “lỗi hẹn” nhưng các thầy, cô giáo đều vắt hết mình để có một khai trường muộn cho một năm học mới vượt lên những nỗi đau mất mát. Chuẩn bị Tết Trung thu cho các em…”. UBND tỉnh tiếp chuyện tương trợ các hộ bị mất nhà 25 triệu đồng/nhà.
Nạo vét bùn, tu tạo Trường Tiểu học Bản Khoang. Lội qua bãi đá đồ sộ, nhiều tấm đá to như nửa căn nhà, Phó thủ tướng nhiều lần suýt bị ngã. Những cơn mưa không dứt càng làm tăng thêm nỗi cơ hàn của họ.
Ông Chảo Duần Vạn là một trong số 10 gia đình thiệt hại nhất trong trận lũ quét này xúc động nói: “Sau hai ngày ngâm mình trong mưa lạnh cùng với các chú quân nhân, lật bới từng hốc đá để tìm thi thể người vợ xấu số, tôi và các con tưởng như đã hết hy vọng tìm thấy bà ấy thì đến khoảng 18 giờ ngày 6-9, các chú lính đã tìm thấy vợ tôi ở mãi tận bên huyện Bát Xát.
Trước đó, sáng 7-9, đồng chí Nguyễn Hữu Vạn, Tổng Kiểm toán quốc gia đã đến thăm, cổ vũ đồng bào và thay mặt Kiểm toán Nhà nước trao số tiền 350 triệu đồng hỗ trợ xã Bản Khoang.
Ước tính, tổng thiệt hại do trận lũ quét gây ra khoảng 200 tỷ đồng.
Có 1,3ha đất ở; 9,5ha đất nông nghiệp bị vùi lấp; 5ha cây thảo quả bị gẫy đổ, mất trắng 25 tấn cá hồi, cá tầm.
Nghĩa cử, việc làm cao đẹp của các anh khiến người dân vùng lũ khôn xiết xúc động.
Phó thủ tướng đã trao số tiền tương trợ các gia đình có người thân bị thiệt mạng 5 triệu đồng/người, 2 triệu đồng cho những gia đình có người bị thương, tương trợ mỗi gia đình bị thiệt hại 20kg gạo. Những chuyến xe thăm hỏi, khích lệ, cứu trợ, tương trợ của các ban, ngành Trung ương, đồng bào, doanh nghiệp cả nước lên càng ngày càng nhiều… Cơn lũ dữ xảy ra đã 3 ngày cũng là 3 đêm ngày liên tục các lực lượng quân đội, dân binh "chung lưng đấu cật", vậy ứng cứu nhân dân trong những cơn mưa lạnh thấu vào da thịt.
Trung tướng Võ Văn Tuấn, Phó tổng tư vấn trưởng QĐND Việt Nam trao số tiền tương trợ đồng bào của Bộ Quốc phòng là 100 triệu đồng, đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư hỗ trợ 100 triệu đồng. Người Dao quen sống gần suối là rất nguy hiểm” - Phó thủ tướng nhấn mạnh.
Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tặng các gia đình bị thiệt hại gạo và tiền tương trợ. Cần lắm những tấm lòng, những ngọn lửa nơi mảnh đất mù sương này! Bài và ảnh: NGUYÊN MINH - CHU ANH Tin, bài liên tưởng: Trên 500 cán bộ - chiến sĩ giúp dân khắc phục hậu quả thiên tai Các lực lượng vào cuộc khẩn trương, hăng hái Thủ tướng chỉ đạo: khai triển ngay biện pháp khắc phục hậu quả Mưa kéo dài gây lũ lớn ở Bắc Bộ Khẩn trương độ người mất tích trong mưa lũ Chung tay khắc phục hậu quả lũ quét dưới mưa lạnh “Tư lệnh ngành” giáo dục đi về nơi lũ quét Khẩn trương khai triển ứng phó với lũ lụt Lào Cai: Lũ ống, lũ quét làm 25 người tình vong, mất tích 4 phụ thân mất tích sau lũ quét ở Lào Cai Tìm thấy tử thi nạn nhân thứ 10 của trận lũ quét Trận lũ lịch sử bất thần, để lại nhiều kinh nghiệm Lào Cai: Một cô giáo mầm non bị lũ cuốn mất tích Tỉnh Lào Cai: cầm khắc phục hậu quả sau thiên tai.
Không hiểu sao, đã qua 6 mùa khai học, nhưng khai trường năm nay, cháu nao nức hơn rất nhiều. Cuộc sống vẫn phải tiếp diễn và trong khi chờ chính quyền bố trí nơi định cư mới, những người dân vốn nghèo giờ càng trở thành trắng tay. Chẳng còn nhà để mà cảm ơn các anh, dù chỉ là một cốc nước…”. Tôi gặp chị Tẩn Lờ Mẩy, 45 tuổi, đứng thẫn thờ bên suối nhìn ngôi nhà đã bị cuốn quá một nửa, nghe chị nói có 3 con gái đang đi học lớp 3, lớp 5 và lớp 8.
“Không được để người dân đói, đau, bệnh tật, phải bảo đảm 15kg gạo/khẩu/tháng vì họ đã mất người, mất tài sản, hoa màu, ruộng đồng cũng không còn. Hôm 6-9, chúng tôi tới Trường Tiểu học Bản Khoang, các phòng học còn như một dòng sông bùn thì sáng nay, các thầy cô giáo đang dọn rửa các lớp học. Hai cô giáo măng non Vũ Thị Vui và Hà Thị Duyên, đều sinh năm 1992, quê ở huyện Văn Bàn cách trường 100km dự kiến về quê dự đám cưới em họ nhưng đã xin ở lại để giúp trường, giúp học sinh.
