Ngành y ở Việt Nam vẫn còn những điểm chưa sáng
Báo Sức khỏe & Đời sống bắt đầu khai triển Diễn đàn "Y đức - Đạo lý". Đó cũng là một phản ứng theo tôi là có màu sắc cải lương. Hành động của anh thầy thuốc đó phải được xét trong cái khung đạo đức ngành của anh ấy.
Nhưng không có thầy thuốc Úc nào cảm thấy hổ hang hay thấy ngành y bạc tình cả. Theo truyền thống và y đức. Tuy nhiên. Có phải vì anh ấy sợ vướng vòng lao lí. Xin mở ngoặc ở đây tôi chỉ nói giải phẫu thẩm mĩ (cosmetic surgery). Có nhẽ vì đọc trên báo thấy người ta phê bình.
Vì sự đánh đồng một vấn đề thuộc phạm trù của đạo lí thành vấn đề y đức. Ngành y tế Việt Nam luôn cố kỉnh đáp ứng kịp thời nhu cầu coi sóc sức khỏe của nhân dân. Rất khác với y đức. Y đức chỉ là một thành tố trong hệ thống đạo lí. Chữa bệnh. Báo Sức khỏe & Đời sống xin gửi tới bạn đọc bài viết "Y đức. Theo tôi thấy.
Đối tượng của y khoa là những người mắc bệnh. Dù muốn hay không. Tôi thấy anh thầy thuốc ấy là một nạn nhân đáng thương hơn là đáng ghét. Mở đầu diễn đàn "Y đức - Đạo lý". Báo chí Úc cũng có dịp gây ầm ĩ. Y đức. Một ca phẫu thuật ghép tạng tại BV Việt - Đức.
Các bài viết là ý kiến riêng của tác giả. Nên những tiêu chuẩn y đức phổ quát dành cho thầy thuốc rất khó áp dụng cho GPTM. Ở Argentina có thầy thuốc kia nghe nói "giết" cả vài trăm bệnh nhân. Bác sĩ không thích/không được quảng cáo.
Nhưng ở nước ngoài thì ngành GPTM có chuẩn đạo đức riêng cho người trong ngành. Đó là một điều đáng tiếc. Ngành nghề nào cũng có những con “cừu đen” (và “cừu trắng”). Và những con cừu này không đại diện cho một quần thể. Thầy thuốc là "thầy" (bác sĩ) chứ không phải thợ. Đây là diễn đàn mở. Có thể xem GPTM như là một doanh nghiệp làm đẹp và bán cái đẹp. Từ ngộ nhận này.
Nhưng ngành y đâu có ảnh hưởng gì. Ngành y có những điều lệ y đức.
V. Và những điều lệ này kiểm soát hành vi của thầy thuốc trong việc điều trị bệnh nhân. Những phản ứng của một số người trong ngành y có vẻ quá cảm tính. Cái sai. Và trong nhiều trường hợp. Còn “khách hàng” của GPTM không phải là bệnh nhân mà là những người thường ngày và khỏe mạnh. Ngành y có thiên chức cứu người. Rất nhiều người lầm tưởng rằng phẫu thuật thẩm mĩ (GPTM) là y khoa.
Chỉ trích. Có thể chính giới báo chí đang vi phạm chính đạo đức nghề báo (như về tận làng quê của anh thầy thuốc và phá hoang thông báo mẹ anh ấy). Còn y khoa thì không. Chứ chẳng thể vì một cá nhân chủ nghĩa mà gán ghép cho cả ngành.
Chứ không phải phẫu thuật chỉnh hình (constructive surgery) vốn là lĩnh vực của y khoa. Do đó. Và có thể nói là mang màu sắc… cải lương. Nguyễn Văn Tuấn. Tình thương. Đọc qua những bàn luận và phản ứng của giới báo chí cũng như một số người trong y giới. Cho dù nếu ai đó xem GPTM là ngành y. Là những chuẩn mực đạo lí được hình thành từ những tương tác với tầng lớp theo thời kì.
Mà thuộc vào phạm trù đạo lí làm người (morality). Và “hướng dẫn” cách hành xử. Cái lí do sâu xa có nhẽ còn hích và có thể cho chúng ta nhiều thông tin hơn là nhắm vào cá nhân chủ nghĩa anh bác sĩ đang rất thống khổ.
Ai làm sai thì người đó chịu bổn phận. Chí ít là trên mặt đối tượng phục vụ và mục tiêu.
GPTM chỉ có đích làm đẹp trên người không phải là bệnh nhân. Tôi e rằng những người nhân danh ngành nghề "cao quí" của mình để cảm thấy xúc phạm đang mang trên vai con chip quá nặng. Đạo lý và lý trí" của bạn đọc Nguyến Văn Tuấn. Nhất là báo chí chạy theo những cái tít giật gân và gây cấn.
Trên xe điện khi thấy người già yếu mình nhường ghế; trên đường phố khi thấy đám tang người ta cúi đầu; khi thấy người ta mắc nạn mình phải ra tay cứu.
Những ai chỉ vì một trường hợp cá biệt mà chỉ trích cả ngành y thì chỉ họ chỉ biểu hiện sự kém cỏi của họ mà thôi. Tôi nghĩ có một sự ngộ nhận về kĩ nghệ làm đẹp và y khoa. Ngược lại với GPTM. Kể cả những vấn đề liên can đến y đức. Những người trong giới báo chí đang lớn tiếng phê phán về y đức chưa chắc họ hiểu y đức là gì.
Cần lưu ý rằng trong khi ngành GPTM được phép quảng cáo. Phản ứng của một số người trong y tế và báo chí làm lu mờ lằn ranh giữa phẫu thuật thẩm mĩ và y học. Và nếu sợ lao lí thì phải xem thể chế đã làm gì để người ta sợ đến như thế. Hành động của anh bác sĩ đó vượt ra ngoài phạm vi y đức (medical ethics). Than thở chẳng giải quyết được điều gì. Đạo lý và lý trí Vụ bác sĩ thẩm mĩ phi tang thi hài nạn nhân lại dấy lên một làn sóng phê phán ngành y.
Vả. Phản ứng cảm tính theo báo chí là dễ bị mất định hướng lí trí.
Tòa soạn khuyến khích bạn đọc san sẻ ý kiến cá nhân chủ nghĩa để có cái nhìn đa chiều về một nghề cao quý nhưng cũng lắm gian truân. Không phải ý kiến của tòa soạn. Nên có người đâm ra chán ngán và thất vọng. Và sau này bị truy bắt về Úc.
Thực ra. Không nên quá quan hoài đến báo chí. Ngành GPTM có điều lệ đạo đức riêng vì đối tượng của GPTM khác với ngành y. Sỉ vả ngành y thái quá. Có vài phản ứng lệch lạc. Và phòng bệnh. Và mối can hệ giữa bác sĩ và bệnh nhân. Phẫu thuật thẩm mĩ và y học khác nhau. Nhằm giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về hàng ngũ y bác sĩ và những vấn đề nóng bỏng của ngành y. Xin nói thêm rằng hai chữ "cải lương" ở đây chỉ để nói tình trạng "thương vay khóc mướn" chứ chẳng phải nói xách mé.
Bên cạnh những điểm sáng. Khi các quan chức và báo chí nói đến y đức của vị bác sĩ phi tang thây khách hàng theo tôi là có phần lệch hướng.
Trân trọng cảm ơn độc giả. Và học thức và tình đồng nghiệp. GPTM không thuộc ngành y.
Sự việc xảy ra và hành động của anh ấy cũng chịu sự chi phối của cái môi trường từng lớp mà anh tương tác. Giải phẫu thẩm mĩ lăng xê dịch vụ làm đẹp cũng có tức là một hình thức truyền bá những hình ảnh quyến rũ.
Và đạo lí mới là điều đáng quan hoài trong trường hợp của người bác sĩ đang đau khổ với hành động điên rồ của mình. Nuôi dưỡng những kì vọng về cái đẹp một cách thiếu thực tại (và bỏ qua những rủi ro).
Có lẽ việc làm bổ ích hơn chỉ trích và phê phán là nên tìm hiểu tại sao anh ấy là hành xử “hơn cả xã hội đen”. Thành thật và tôn kính. Thật ra. Thì một việc làm phi đạo lí của anh bác sĩ kia chưa đủ lí do để các thầy thuốc cảm thấy nao núng. LTS: Mang trên mình trách nhiệm cao cả nhưng cũng hết sức nặng nề.
Ông trốn về Mĩ. Có người tự vấn vì sao ngành y bạc bẽo thế?! Theo tôi. Cũng như giữa y đức và đạo lí. Những chuẩn mực này giống như đạo đức doanh nghiệp. Không hợp lí do gì phải mặc cảm hay phản ứng rầu rĩ như thế cả. Có một thầy thuốc gốc Ấn Độ từng gây ra cái chết cho hàng chục bệnh nhân.
Chẳng hạn như ở Úc Hội giải phẫu thẩm mĩ đề ra những chuẩn mực đạo đức như xuất sắc trong phẫu thuật.
Thay vì thở than một cách cải lương. V. Tôi không rõ ở Việt Nam người ta có những chuẩn mực đạo đức hành nghề (codes of conduct) cho ngành giải phẫu thẩm mĩ. Giới bác sĩ quan niệm rằng quảng cáo dịch vụ y khoa là tự hạ mình ngang hàng với thợ. Và bác sĩ không hợp lí do gì thấy “mắc cỡ” khi có người bên ngành GPTM làm sai.
