Tủ sách của GS mới Ngô Bảo Châu: 'Cánh cửa mở rộng' phải khôi hài và điên rồ hơn

Hôm nay (1/8) tại Thư viện Hà Nội, GS Ngô Bảo Châu và nhà văn Phan Việt sẽ có buổi trò chuyện về tủ sách Cánh cửa mở mang với các bạn đọc quan tâm. Nhà văn Phan Việt (trái) và GS Ngô Bảo Châu trong một tọa đàm sách đầu tháng 7 ở Hà Nội. Ảnh: Mi Ly. * Sau 2 năm ra đời, theo đánh giá của chị, tủ sách Cánh cửa mở rộng đã “mở” được đến đâu so với hoài vọng ban đầu của chị và GS Châu? - Từ đầu, chúng tôi đã biết làm một cuốn sách mất công lắm nên chi trong mấy năm đầu tủ sách chỉ có kế hoạch in 20 đến 30 đầu sách. Đến thời điểm này, tôi thấy mừng là tủ sách vẫn đều đặn ra sách 2 lần mỗi năm, vào tháng 3 và tháng 11. Mỗi cuốn sách đều có chất lượng ưng ý được, và sách nào cũng đã tái bản. Vậy là mừng rồi. * Phần lời giới thiệu sách thường ký tên “Ngô Bảo Châu và Phan Việt”, nhóm thực hiện đã soạn như thế nào? - Có cuốn anh Châu viết, có cuốn tôi viết; thường thì viết xong chúng tôi gửi cho nhau đọc để nhận xét và chỉnh sửa nếu cần. Có cuốn, như cuốn Khởi sinh của cô độc của Paul Auster mà chúng tôi sẽ ra vào 1/8 này thìa là anh Châu viết. Lúc đầu, chúng tôi cũng định người nào viết thì người đó ký nhưng về sau thì nghĩ là không cấp thiết, đây là tủ sách chung; nên ký chung với nhân cách tủ sách. * Công việc của chị với tủ sách hàng năm diễn ra như thế nào? - Tôi và anh Châu làm những việc giống hệt nhau: giới thiệu sách cho NXB Trẻ để họ giám định bản thảo xem khả năng xuất bản thế nào, đã có ai mua bản quyền chưa. Sau đó, nếu được thì họ mua bản quyền, tôi giúp tìm người dịch, đọc góp ý, chỉnh sửa bản dịch và viết giới thiệu. Dạo gần đây anh Châu chăm giới thiệu sách hơn tôi vì tôi bận viết cho xong bộ xấu số là một tài sản . Bù lại, tôi chăm làm một số việc hậu cần, ví dụ tìm người dịch, phê bình tổng quan bản dịch, chỉnh tên cho từng cuốn sách, giục giã để ra sách đúng tiến độ. Bìa của 14 cuốn sách trong tủ sách Cánh cửa mở mang . * Sách văn học chiếm số lượng lớn trong tủ sách và có nhiều tác phẩm kinh điển. Chẳng hạn, cuốn Xác thịt về đâu đứng thứ 12 trong 100 tiểu thuyết hay nhất thế kỷ 20 của Modern Library, nhưng nhìn chung chưa gây tiếng vang lắm ở Việt Nam. Nếu so sánh, một tiểu thuyết khác không thuộc Cánh cửa mở mang là Lolita , đứng thứ 4 trong danh sách của Modern Library, khi ra mắt bản dịch, đơn vị xuất bản giới thiệu khá rầm rộ nên cuốn sách được bạn đọc Việt Nam để ý, thu hút dư luận nhiều chiều. Chị nghĩ sao? - Tôi cũng nghĩ là nếu làm khéo thì mỗi đầu sách, mỗi đợt xuất bản phải được để ý hơn nhiều. Biết thế nhưng khâu xuất bản, phát hành không phải là phần mà tôi và anh Châu muốn can thiệp. “ Cánh cửa mở mang là tủ sách đáng đọc, nhưng cũng khá kén bạn đọc, chính điều đó tạo nên sự đa dạng và cho bạn đọc quyền tuyển lựa. Bạn đọc ở đây không chỉ là một đời bữa nay. Cuốn sách có giá trị thì mãi sau này người ta vẫn sẽ tìm đọc. Với tủ sách này, NXB không đặt ra tiêu chí bán chạy, mà đặt ra tiêu chí: hay và bán được. 2 tiêu chí cũng có tác động đến nhau, nhưng nếu phải chọn một trong hai thì chúng tôi chọn: hay” - Nguyễn Minh Nhựt, Giám đốc NXB Trẻ * Nhóm chủ trương bộ Cánh cửa mở mang có băn khoăn nhiều đến yếu tố thị trường không? - Chúng tôi có nghĩ đến chứ vì một tủ sách ít ra phải tự nuôi sống được nó thì mới duy trì được lâu dài. Tát thành công thương nghiệp cũng là chứng cớ về chất lượng của tủ sách, nó sẽ khích lệ nhóm làm sách. Bản thân tôi là người viết sách, nói gì đi nữa thì mình cũng vẫn nhìn số lượng sách bán như một chỉ dấu, chí ít là cho việc mình tiếp cận độc giả của mình tới đâu. Có điều, như tôi nói ở trên, phần thương nghiệp là phần việc của NXB Trẻ. * Trong bộ sách có những tăm tiếng văn chương như John Steinbeck, Philip Roth, Thomas Mann… có lẽ nên được giới thiệu “đậm đà” hơn với độc giả Việt Nam. Nếu có thể đổi thay điều gì đó ở bộ sách, chị sẽ làm gì? - Tôi muốn in một số sách dễ đọc, hài hước, điên rồ một chút. Tôi cũng muốn in một số sách văn học kinh điển chưa được in ở Việt Nam và một số sách khoa học xã hội mà với cá nhân chủ nghĩa tôi là đã đổi thay tư duy của tôi rất nhiều. Nhưng có những cuốn chúng tôi giới thiệu và NXB Trẻ thấy là khó có thể làm được ở thời điểm hiện tại nên cũng chưa làm. * Sắp tới, chị và GS Ngô Bảo Châu có kế hoạch gì mới với tủ sách? - Mùa Hè này, chúng tôi gặp nhau ở Hà Nội và có thời kì bàn kỹ hơn. Về cơ bản, chúng tôi sẽ mời thêm một vài người tham dự nhóm chủ trương của tủ sách để mở mang việc giới thiệu. Chúng tôi cũng sẽ chũm đổi thay cách viết lời giới thiệu và PR sách. Cho tới nay, chúng tôi thường viết giới thiệu tương đối ngắn vì, như với cá nhân chủ nghĩa tôi, tôi hay cảm thấy cuốn sách tự nó hoàn chỉnh, đưa lời của mình vào thiên nhiên thừa mứa. Nhưng có lẽ nếu chúng tôi viết kỹ hơn về tác giả, tác phẩm và nhất là lý do tại sao chọn cuốn sách đó thì cũng là một cách giao lưu với bạn đọc, để cuốn sách đến với độc giả dễ hơn. Ngoại giả thì phía NXB Trẻ chắc cũng sẽ thay đổi cách làm PR cho tủ sách. Mi Ly ( thực hành ) Thể thao & Văn hóa Cuối tuần Danh mục sách trong tủ sách Cánh cửa mở rộng bây giờ Cuộc phiêu bạt kỳ diệu của Nils (Selma Lagerlof - Hoàng Thiếu Sơn dịch) Phải trái đúng sai (Michael Sandel - Hồ Đắc Phương) Chuyện của chúng ta bắt đầu (Tobias Wolff - Phan Việt) Rene Leys - ý trung nhân trẻ trong Tử Cấm Thành (Victor Segalen - Quế Sơn) Thợ cơ khí toán học (Mark Levi - Huy Nguyễn) Chết ở Venice (Thomas Mann - Nguyễn Hồng Vân) Thị trấn Tortilla Flat (John Steinbeck - Lâm Vũ Thao) Con đường da cam (David Zierler - Bùi Phương Thảo) Zazie trong xe điện ngầm (Raymond Queneau - Cẩm Thơ) Alain nói về hạnh phúc (Emile Chartlier - Hồ Thanh Vân, Cao Việt Dũng, Nguyễn Long) Xác thịt về đâu (Samuel Butler - Thái Hòa) Báo ứng (Philip Roth - Hà Nguyễn, Sao Mai) Nơi dòng sông chảy qua (Norman Maclean - Nam An) Tôi, Charley và hành trình nước Mỹ (John Steinbeck - Tuấn Việt)